V MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA „PLANT PATHOLOGY IN THE GLOBALIZED ERA” W INDIACH

V Międzynarodowa Konferencja „Plant Pathology in the Globalized Era” w Indiach

Autor : mgr Beata Kowalska
Instytut Warzywnictwa im. Emila Chroboczka w Skierniewicach

beata.kowalska@iwarz.pl

W dniach 10-13 listopada 2009 roku, w New Delhi odbyła się V Międzynarodowa Konferencja zorganizowana przez Indyjskie Towarzystwo Fitopatologiczne. Podczas konferencji wygłoszono 99 referatów oraz zaprezentowano 703 postery. Wiele sesji było poświęconych ochronie roślin przed chorobami i szkodnikami.  Szczególną uwagę zwrócono na możliwość wykorzystania antagonistycznych mikroorganizmów (ang. biological control agents) jako metod bezpiecznych dla środowiska naturalnego, a przede wszystkim dla człowieka. Wśród wymienianych antagonistów dominowały grzyby z rodzaju Trichoderma. Przedstawiono około 60 doniesień, których tematem były te mikroorganizmy.

Trichoderma w ochronie roślin przed grzybami patogenicznymi

W warunkach in vitro przebadano 12 izolatów Trichoderma (10 izolatów T. viride i 2 izolaty T. harzianum) izolowanych z ryzosfery roślin warzywnych, pod względem skuteczności w zwalczaniu Fusarium oxysporum f. sp. cucumerinum, który wszczepiono z porażonych roślin ogórka. Izolaty Trichoderma różniły się między sobą skutecznością działania. Jednakże były i takie, które niemal całkowicie hamowały wzrost grzybni Fusarium.

Bardzo ciekawe badania prezentowali Ojha i in., którzy sprawdzali skuteczność działania T. harzianum, T. hamatum, T. lignorum, T. reesei i T viride w ograniczaniu wzrostu Phoma sp., groźnego patogena tropikalnych drzew owocowych. Wszystkie izobaty hamowały wzrost grzybni tego patogena (nawet w 80%) poprzez produkcję różnych metabolitów, w tym także związków lotnych.

W krajach tropikalnych, ze względu na korzystne warunki (wysoka temperatura, wilgotność, nieodpowiednie warunki przy zbiorze i przechowywaniu zboża) dla rozwoju grzybów, poważny problem stanowią mykotoksyny, które są akumulowane w ziarnach zbóż. Przykładem może być aflatoksyna produkowana przez Aspergillus flavus w ziarnie kukurydzy. Naukowcy z Instytutu Kukurydzy z New Delhi inokulowali grzybem T. harzianum ziarna kukurydzy, które przeznaczyli do przechowywania. Po 4 miesiącach przechowywania stwierdzili, że ziarna traktowane Trichoderma nie zawierały w ogóle aflatoksyny.

Przedstawiono interesujące polowe wyniki z wykorzystaniem T. harzianum w ochronie gorczycy przed Sclerotinia sclerotiorum. Stosowano różne formy aplikacji grzyba – jako dodatek do gleby, jako oprysk nalistny oraz jako zaprawa nasion. Skuteczność była uzależniona od badanego izolatu i mieściła się w granicach 50-70 %. W innych badaniach wykazano inhibicyjne działanie T. hamatum (60 %) na wzrost grzybni S. sclerotiorum oraz T. harzianum (do 100 %) w formowaniu sklerocjów.

Podjęto także skuteczne próby znalezienia aktywnych biologicznie izolatów Trichoderma odpornych na wysoką temperaturę. Były to T. viride i T. harzianum, które wykazywały działanie w zwalczaniu groźnych patogenów Macrophomina phaseolina i Sclerotium rolfsii w temperaturze 50-51 °C.

Zastosowano preparat na bazie T. harzianum w ochronie groszku (ang. chicpea) przed suchą zgnilizną korzeni wywoływaną przez Rhizoctonia bataticola. Użyto dwie formy aplikacji – formulację nasion oraz aplikację doglebową. Najkorzystniejszy efekt uzyskano w pierwszym przypadku – nasiona  kiełkowały znacznie lepiej niż w kontroli, nasilenie choroby było niskie, a plon wysoki.

Trichoderma w ochronie roślin przed chorobami bakteryjnymi

Choroby bakteryjne roślin uprawnych stanowią bardzo poważny problem w rolnictwie. W porównaniu z chorobami pochodzenia grzybowego są dużo trudniejsze do zdiagnozowania, a także do zwalczenia. Przyczyną tego zjawiska jest m.in. znacznie mniejsza ilość dostępnych środków bakteriobójczych w porównaniu z ilością dostępnych fungicydów. Dlatego też możliwości wykorzystania Trichoderma w ochronie roślin przed bakteriami są tym bardziej wyczekiwane i warte zainteresowania ze strony naukowców.

Badacze z New Delhi prowadzili doświadczenia, w których sprawdzali skuteczność T. harzianum, T. virens i T. hamatum w zwalczaniu Xanthomonas oryzae pv. oryzae, patogena ryżu. Wykazano wysoką skuteczność badanych izolatów, sięgającą nawet 100%.

Trichoderma w zwalczaniu szkodliwych nicieni

Stwierdzono, że grzyby T. harzianum oraz T. virens zmniejszały ilość tworzących przez guzaki - Meloidogyne incognita wyrośli na korzeniach roślin. W związku z tym rośliny były większe i zdrowsze w porównaniu z zakażoną kontrolą, nie traktowaną  Trichoderma .

Trichoderma poprawiająca odporność roślin

Udowodniono, że T. harzianum i T. viride podnoszą odporność roślin pomidora na infekcję bakterii Ralstonia solanacearum. Badano biochemiczne parametry u roślin, m.in. zawartość fenoli, rozpuszczalnych białek i wolnych aminokwasów. Stwierdzono, że ich zawartość skorelowana jest ze stopniem odporności pomidora na R. solanacearum i dodatkowo wzrasta  w roślinach traktowanych grzybami Trichoderma.

Trichoderma  poprawiajaca jakość obornika

Prowadzono badania nad możliwością wykorzystania grzybów Trichoderma w poprawie jakości obornika. Stwierdzono, że grzyby te chętnie kolonizują to środowisko, a obornik zasiedlony przez Trichoderma wykazuje korzystniejsze cechy. Między innymi zawiera więcej rozpuszczalnych w wodzie form P, K, S, Zn, Cu, i Fe, które są łatwiej dostępne dla roślin. Zatem rośliny rosnące w podłożu wzbogaconym w taki obornik są lepiej odżywione i wydają lepsze plony.

Trichoderma w ochronie upraw przed chwastami

            Istnieje możliwość wykorzystania grzybów Trichoderma w zwalczaniu chwastów. Okazało się bowiem, że grzyb T. viride aplikowany na nasionach chwastu Phalaris minor, hamował kiełkowanie tych nasion o 45%, a ponadto wpływał negatywnie na rozwój korzeni siewek. Interesujący jest fakt, że takiego efektu nie obserwowano w przypadku inokulowanych T. viride nasion i siewek kukurydzy.

            Przytoczone przykłady wszechstronnego działania grzybów Trichoderma stanowią jedynie niewielką część badań prezentowanych podczas konferencji. Jednakże ukazują, jak wielkie zainteresowanie wywołują te mikroorganizmy wśród badaczy oraz jak wielki w nich tkwi potencjał.

Autor: mgr Beata Kowalska